Làm việc bán thời gian: quyền lợi nào không được bỏ sót?
Xu hướng làm lao động bán thời gian ngày càng phổ biến khi người lao động muốn linh hoạt thời gian hoặc tăng thu nhập ngoài giờ. Tuy nhiên, nhiều người lại hiểu nhầm rằng làm bán thời gian đồng nghĩa với việc quyền lợi bị cắt giảm hoặc không được bảo vệ đầy đủ. Trên thực tế, Bộ luật Lao động quy định rõ ràng các quyền mà lao động bán thời gian vẫn phải được bảo đảm như bất kỳ lao động nào khác. Bài viết dưới đây giúp bạn nhận diện đầy đủ các quyền lợi quan trọng để tránh bị bỏ sót trong quá trình làm việc.
>>> Xem thêm: Bạn có đang bị tính phí sai tạivăn phòng công chứng mà không biết?
1. Lao động bán thời gian là gì? Có khác lao động thời vụ không?
Theo “Điều 32 Bộ luật Lao động 2019”, làm việc không trọn thời gian là hình thức người lao động làm ít giờ hơn so với thời giờ làm việc bình thường theo ngày hoặc theo tuần. Điều quan trọng là hợp đồng lao động bán thời gian vẫn là hợp đồng lao động, không phải hợp đồng dịch vụ hay cộng tác viên nếu hai bên có thỏa thuận về việc làm, tiền lương, sự quản lý điều hành.
Điều này khác với lao động thời vụ (hợp đồng dưới 12 tháng), thường dùng cho công việc mang tính thời hạn hoặc phát sinh theo mùa.
2. Các quyền lợi quan trọng mà lao động bán thời gian không được bỏ sót
2.1. Tiền lương phải tương xứng với công việc đã làm
Theo “Điều 90 Bộ luật Lao động 2019”, tiền lương trả cho người lao động phải dựa trên thỏa thuận, nhưng không được thấp hơn mức lương tối thiểu vùng theo thời gian làm việc.
Điều này có nghĩa: • Làm ít giờ thì lương được tính theo tỷ lệ thời gian làm việc; • Doanh nghiệp không được phép trả thấp hơn mức tối thiểu tương ứng.
Tiền làm thêm giờ, làm ban đêm hay thưởng cũng được tính tương ứng theo “Điều 98 Bộ luật Lao động 2019”.
>>> Xem thêm: Kinh nghiệm chọn người thừa kế trongDi chúc để tránh mâu thuẫn
2.2. Được ký đầy đủ loại hợp đồng lao động
Doanh nghiệp không được tránh trách nhiệm bằng cách ký hợp đồng cộng tác viên khi thực tế người lao động làm việc theo sự quản lý. Theo “Điều 13 Bộ luật Lao động 2019”, chỉ cần có yếu tố quản lý, điều hành là quan hệ lao động được xác định.
Lao động bán thời gian có thể ký: • Hợp đồng không xác định thời hạn; • Hợp đồng xác định thời hạn; • Hợp đồng dưới 12 tháng.
2.3. Được tham gia BHXH, BHYT, BHTN (nếu làm từ 1 tháng trở lên)
Theo “Điều 2 Luật BHXH 2014” và “Điều 43 Luật Việc làm 2013”, người lao động có hợp đồng lao động từ 1 tháng trở lên phải tham gia đầy đủ các chế độ BHXH, BHYT, BHTN như lao động toàn thời gian.
Lưu ý: doanh nghiệp không được viện lý do làm ít giờ để từ chối đóng bảo hiểm.
2.4. Nghỉ hằng năm, nghỉ ốm đau, nghỉ lễ – được hưởng như thế nào?
Theo “Điều 113 Bộ luật Lao động 2019”, người làm việc đủ 12 tháng được nghỉ hàng năm ít nhất 12 ngày, hoặc tính theo tỷ lệ nếu làm chưa đủ năm.
Người lao động bán thời gian vẫn được tính phép năm theo tỷ lệ thời gian làm việc thực tế.
Ngoài ra, chế độ nghỉ ốm, nghỉ thai sản được thực hiện theo Luật BHXH khi người lao động đã tham gia BHXH bắt buộc.
2.5. Bảo vệ quyền lợi khi bị chấm dứt hợp đồng
Người lao động bán thời gian cũng được bảo vệ như lao động toàn thời gian. Doanh nghiệp chỉ được đơn phương chấm dứt hợp đồng trong các trường hợp được phép theo “Điều 36 Bộ luật Lao động 2019”, và phải báo trước theo đúng thời hạn.
Nếu bị cho nghỉ trái luật, người lao động có quyền yêu cầu: • Nhận lại việc; • Bồi thường tiền lương; • Bồi thường thêm hai tháng tiền lương theo quy định tại “Điều 41 Bộ luật Lao động 2019”.
2.6. Không được phân biệt đối xử do làm việc bán thời gian
Theo “Điều 8 Bộ luật Lao động 2019”, mọi hành vi phân biệt đối xử với người lao động bị nghiêm cấm. Người làm bán thời gian không được phép bị:
• Loại khỏi danh sách thi đua, thưởng; • Giảm phúc lợi trái lý do; • Cắt cơ hội đào tạo hoặc đề bạt chỉ vì làm ít giờ.
2.7. Đảm bảo an toàn vệ sinh lao động
Theo “Điều 135 Bộ luật Lao động 2019”, doanh nghiệp phải bảo đảm môi trường làm việc an toàn cho mọi người lao động – bao gồm cả người làm bán thời gian, thử việc hoặc thời vụ.
Nếu làm công việc nguy hiểm hoặc độc hại, người lao động vẫn phải được trang bị đầy đủ phương tiện bảo hộ.
3. Người lao động bán thời gian cần làm gì để bảo vệ quyền lợi?
3.1. Yêu cầu ký hợp đồng rõ ràng
Hợp đồng cần nêu: • Thời giờ làm việc; • Mức lương theo giờ/ca; • Cách tính tăng ca; • Trách nhiệm của các bên; • Quyền lợi bảo hiểm.
Không nên làm việc chỉ bằng thỏa thuận miệng.
3.2. Tự lưu trữ chứng cứ về thời gian làm việc
Đối với lao động bán thời gian luân ca, nên lưu: • Ảnh chụp ca làm việc; • Lịch phân ca; • Bảng chấm công hoặc tin nhắn phân công.
3.3. Khiếu nại khi bị vi phạm
Có thể khiếu nại trực tiếp hoặc gửi yêu cầu bằng email theo “Điều 5 Bộ luật Lao động 2019”. Nếu không được giải quyết, người lao động có thể đề nghị hòa giải viên hoặc khởi kiện theo “Điều 188 Bộ luật Lao động 2019”.
Làm bán thời gian không làm giảm quyền của người lao động. Từ lương, bảo hiểm, phép năm đến quyền được đối xử bình đẳng, tất cả đều được pháp luật bảo vệ rõ ràng. Hiểu đúng về quyền lợi sẽ giúp người lao động tự tin hơn trong thương lượng và xử lý khi có tranh chấp với doanh nghiệp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
