giá trị pháp lý hợp đồng thuê nhà

Khi giao kết hợp đồng thuê nhà, nhiều người thắc mắc rằng: có cần công chứng không, và nếu có công chứng thì giá trị pháp lý của hợp đồng thuê nhà có gì khác biệt? Trong khi một số hợp đồng vẫn có hiệu lực dù không công chứng, thì một số khác lại bị coi là vô hiệu nếu không qua thủ tục này.

Để hiểu rõ, trước hết cần nắm được bản chất pháp lý của việc công chứng hợp đồng thuê nhà, cũng như các tình huống pháp luật yêu cầu bắt buộc công chứng.

>>> Xem thêm: Hồ sơ công chứng cho thuê nhà cần những gì? Chuẩn bị thật kỹ nhé!

Cơ sở pháp lý điều chỉnh giá trị pháp lý của hợp đồng thuê nhà

Bộ luật Dân sự 2015, Điều 119, 122, 124, 472 đến 482
Luật Nhà ở 2023, Điều 122
Luật Công chứng 2014 (sửa đổi năm 2024)
Nghị định 02/2022/NĐ-CP (đối với giao dịch bất động sản)

Các văn bản này quy định cụ thể về điều kiện có hiệu lực của hợp đồng dân sự, trong đó có hợp đồng thuê tài sản (thuê nhà), và các trường hợp bắt buộc phải công chứng.

Khi nào hợp đồng thuê nhà cần công chứng?

Theo Điều 122 Luật Nhà ở 2023, hợp đồng thuê nhà phải công chứng nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

Thời hạn thuê từ 6 tháng trở lên, trừ khi các bên tự thỏa thuận không công chứng
Hợp đồng thuê nhà có liên quan đến đăng ký kinh doanh, đặt trụ sở công ty, văn phòng đại diện
Các bên có yêu cầu công chứng để làm căn cứ xử lý tranh chấp, khởi kiện, khai thuế
Thuê nhà trong các dự án đầu tư, khu dân cư, nhà tái định cư mà pháp luật chuyên ngành yêu cầu công chứng

Trong các trường hợp này, công chứng không chỉ là thủ tục hình thức mà còn quyết định đến giá trị pháp lý của hợp đồng thuê nhà.

Giá trị pháp lý của hợp đồng thuê nhà đã công chứng

Hợp đồng công chứng là chứng cứ pháp lý có giá trị cao

Theo Điều 5 Luật Công chứng 2014, hợp đồng đã được công chứng có giá trị chứng cứ, được coi là chứng cứ không cần chứng minh lại trong quá trình giải quyết tranh chấp.

→ Khi có tranh chấp, hợp đồng công chứng sẽ được tòa án, cơ quan chức năng chấp nhận ngay làm căn cứ xét xử.

Được bảo vệ quyền lợi bởi công chứng viên và pháp luật

Khi công chứng, công chứng viên có trách nhiệm:

Kiểm tra năng lực hành vi dân sự của các bên
Tư vấn rõ quyền và nghĩa vụ trước khi ký kết
Đảm bảo nội dung hợp đồng không trái pháp luật, không vô hiệu

Xem thêm: Công chứng hợp đồng

→ Nhờ đó, rủi ro vô hiệu hợp đồng do vi phạm hình thức, nội dung sẽ được giảm tối đa.

Tạo điều kiện thuận lợi cho các thủ tục pháp lý sau đó

Làm căn cứ để đăng ký tạm trú, lưu trú tại nơi thuê
Cơ sở hợp lệ để xuất hóa đơn, kê khai thuế (đối với cho thuê kinh doanh)
Sử dụng được khi chuyển nhượng quyền thuê, cho thuê lại (nếu pháp luật cho phép)

>>> Xem thêm: Mẹo chuẩn bị hồ sơ để không mất thời gian tại văn phòng công chứng

So sánh với hợp đồng không công chứng

Nếu hợp đồng không thuộc trường hợp bắt buộc công chứng, thì dù không công chứng, hợp đồng vẫn có hiệu lực nếu đáp ứng điều kiện tại Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015.

Tuy nhiên, nếu rơi vào trường hợp bắt buộc công chứng mà không thực hiện, thì hợp đồng sẽ:

Vô hiệu do vi phạm hình thức (Điều 129 Bộ luật Dân sự 2015)
Không có giá trị ràng buộc về pháp lý
Không được tòa án, cơ quan quản lý công nhận nếu xảy ra tranh chấp

Ví dụ thực tế

Anh M. cho thuê nhà nguyên căn làm văn phòng đại diện cho doanh nghiệp, thời hạn 3 năm, không công chứng. Khi công ty thuê gặp sự cố và trả nhà trước thời hạn, anh M. yêu cầu bồi thường nhưng không được tòa án chấp nhận vì hợp đồng không công chứng, vi phạm yêu cầu về hình thức theo Luật Nhà ở 2023.

→ Nếu hợp đồng được công chứng ngay từ đầu, anh M. đã có đủ căn cứ để yêu cầu bồi thường theo đúng quy định.

Lưu ý khi công chứng hợp đồng thuê nhà

Kiểm tra rõ nội dung, thời hạn, quyền và nghĩa vụ của các bên trước khi ký
Đảm bảo bên ký hợp đồng có đủ năng lực pháp lý (đặc biệt nếu bên cho thuê là cá nhân sở hữu tài sản chung)
Không dùng hợp đồng mẫu không điều chỉnh theo thực tế
Chuẩn bị đầy đủ hồ sơ: CCCD, sổ đỏ, giấy tờ chứng minh quyền sở hữu, đăng ký kinh doanh nếu có

>>> Xem thêm: Người dân cần chuẩn bị gì khi thực hiện thủ tục cấp sổ đỏ lần đầu?

Kết luận: Giá trị pháp lý phụ thuộc vào sự cẩn trọng từ ban đầu

Giá trị pháp lý hợp đồng thuê nhà không chỉ nằm ở việc có chữ ký hai bên, mà còn phụ thuộc vào việc có tuân thủ đầy đủ hình thức pháp lý theo quy định pháp luật. Công chứng không chỉ là bước xác nhận mà còn là cơ chế bảo vệ cho cả bên thuê và bên cho thuê.

Với những hợp đồng có thời hạn dài, giá trị cao, hoặc liên quan đến hoạt động kinh doanh, công chứng không chỉ cần thiết mà còn là “bảo hiểm pháp lý” không thể thiếu.

Xem thêm: Công chứng hợp đồng chia tách đất: Hướng dẫn chi tiết cho đất nằm trong quy hoạch

Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!

Các bài viết liên quan:

>>> Hợp đồng góp vốn chỉ ghi giá tượng trưng: rủi ro gì?

>>> Hợp đồng thuê nhà và điều khoản xử lý tranh chấp

>>> Công chứng là gì? Tất tần tật thông tin về công chứng mà bạn cần biết

>>> Phí công chứng tại nhà 0 đồng từ Văn phòng công chứng uy tín

>>> Văn phòng công chứng tư nhân là gì? Có gì khác công chứng nhà nước?

VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ

Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà

Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.

Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.