Những sai lầm khi công chứng hợp đồng vay vốn ngân hàng
Trong hoạt động tín dụng, công chứng hợp đồng vay vốn ngân hàng là bước không thể thiếu nhằm đảm bảo tính hợp pháp, xác thực và hiệu lực thi hành của hợp đồng. Tuy nhiên, nhiều cá nhân và tổ chức vẫn mắc phải các sai lầm phổ biến trong quá trình công chứng, dẫn đến hợp đồng bị vô hiệu, chậm giải ngân hoặc phát sinh tranh chấp pháp lý. Bài viết dưới đây sẽ chỉ ra những sai lầm cần tránh khi công chứng hợp đồng vay vốn ngân hàng, dựa trên Luật Công chứng 2024 (có hiệu lực từ 01/7/2025) và Bộ luật Dân sự 2015.
>>> Xem thêm: Bạn muốn công chứng hợp đồng nhanh, chính xác? Hãy đến Văn phòng công chứng
1. Căn cứ pháp lý về công chứng hợp đồng vay vốn ngân hàng
Theo Luật Công chứng 2024 (Luật số 46/2024/QH15), công chứng là hoạt động dịch vụ công do công chứng viên thực hiện để chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch dân sự.
Một số quy định pháp lý liên quan trực tiếp đến công chứng hợp đồng vay vốn ngân hàng gồm:
Điều 2 Luật Công chứng 2024: Công chứng là việc công chứng viên chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của hợp đồng, giao dịch dân sự.
Điều 39 Luật Công chứng 2024: Các bên phải ký vào từng trang của hợp đồng trước mặt công chứng viên, và hình ảnh ký kết phải được lưu trữ điện tử.
Điều 45 Luật Công chứng 2024: Hợp đồng, giao dịch đã được công chứng có giá trị chứng cứ và không cần chứng minh lại, trừ khi bị tuyên vô hiệu.
Điều 463 và Điều 466 Bộ luật Dân sự 2015: Quy định quyền và nghĩa vụ của bên vay và bên cho vay, bao gồm cả nghĩa vụ trả nợ đúng hạn, đúng số tiền và lãi suất thỏa thuận.
Như vậy, việc công chứng hợp đồng vay vốn ngân hàng không chỉ là thủ tục hành chính mà còn là cơ sở pháp lý giúp bảo đảm an toàn cho cả hai bên trong quan hệ tín dụng.
2. Sai lầm 1: Không chuẩn bị đầy đủ hồ sơ trước khi công chứng hợp đồng vay vốn ngân hàng
Một trong những lỗi phổ biến là người vay hoặc ngân hàng không chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo quy định, dẫn đến hồ sơ bị trả lại hoặc kéo dài thời gian công chứng.
2.1. Hồ sơ công chứng hợp đồng vay vốn ngân hàng cần có
Dự thảo hợp đồng vay vốn (do ngân hàng lập sẵn)
Giấy tờ tùy thân của các bên: CCCD/CMND, sổ hộ khẩu hoặc đăng ký kinh doanh (nếu là tổ chức)
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản bảo đảm (nếu có vay thế chấp)
Giấy ủy quyền hợp pháp (nếu không trực tiếp ký hợp đồng)
2.2. Căn cứ pháp lý
Theo Điều 43 Luật Công chứng 2024, công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu hồ sơ không đủ giấy tờ hoặc có dấu hiệu giả mạo.
2.3. Ví dụ thực tế
Anh B đến công chứng hợp đồng vay vốn tại Ngân hàng Y nhưng chỉ mang bản photo sổ đỏ. Do không có bản gốc, công chứng viên buộc phải tạm dừng giao dịch. Việc này khiến anh B bị chậm giải ngân 10 ngày và ảnh hưởng đến kế hoạch kinh doanh.
3. Sai lầm 2: Ký hợp đồng công chứng hợp đồng vay vốn ngân hàng mà không đọc kỹ điều khoản
Nhiều người vay thường chủ quan, không đọc kỹ hợp đồng trước khi ký, dẫn đến việc chấp nhận các điều khoản bất lợi hoặc trái luật.
3.1. Quy định pháp lý
Theo khoản 3 Điều 40 Luật Công chứng 2024, công chứng viên có trách nhiệm giải thích rõ quyền, nghĩa vụ của các bên trước khi ký. Tuy nhiên, người ký phải chịu trách nhiệm cuối cùng về nội dung hợp đồng đã đồng ý.
3.2. Ví dụ thực tế
Chị C vay 500 triệu đồng từ Ngân hàng Z, hợp đồng có điều khoản phạt trả chậm 0,3%/ngày (tức hơn 9%/tháng). Sau khi ký công chứng, chị C mới phát hiện mức phạt này vượt quá giới hạn lãi suất quy định tại Điều 468 Bộ luật Dân sự 2015 (tối đa 20%/năm). Tuy nhiên, vì hợp đồng đã công chứng, việc đàm phán lại trở nên khó khăn.
3.3. Bài học rút ra
Người vay cần đọc kỹ hợp đồng, đặc biệt là các điều khoản về lãi suất, thời hạn trả nợ, phạt chậm trả và quyền xử lý tài sản bảo đảm trước khi ký công chứng.
4. Sai lầm 3: Ký hợp đồng công chứng hợp đồng vay vốn ngân hàng không đúng thẩm quyền hoặc địa điểm
Một số cá nhân, doanh nghiệp ký hợp đồng vay vốn tại các địa điểm không được phép hành nghề công chứng, hoặc ký mà không có mặt của công chứng viên hợp pháp.
4.1. Căn cứ pháp lý
Theo Điều 12 Luật Công chứng 2024, chỉ có Phòng công chứng thuộc Sở Tư pháp hoặc Văn phòng công chứng do công chứng viên hợp pháp thành lập mới có quyền công chứng. Hợp đồng được chứng nhận bởi người không có thẩm quyền sẽ bị vô hiệu theo Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015.
4.2. Ví dụ thực tế
Do muốn tiết kiệm thời gian, anh D ký hợp đồng vay tại chi nhánh ngân hàng và được “nhân viên công chứng” chứng nhận. Sau này, khi tranh chấp xảy ra, tòa án xác định người này không phải công chứng viên, hợp đồng bị tuyên vô hiệu, gây thiệt hại cho cả hai bên.
5. Sai lầm 4: Không lưu giữ công chứng hợp đồng vay vốn ngân hàng bản chính
Một sai lầm khác là người vay không lưu giữ kỹ bản chính hợp đồng công chứng, khiến việc chứng minh quyền và nghĩa vụ sau này gặp khó khăn.
5.1. Căn cứ pháp lý
Theo Điều 48 Luật Công chứng 2024, tổ chức hành nghề công chứng chỉ lưu trữ hồ sơ công chứng trong 20 năm. Sau thời hạn này, việc cấp lại bản sao có thể không thực hiện được.
5.2. Ví dụ thực tế
Ông E vay vốn thế chấp nhà ở vào năm 2004, đến năm 2025 muốn giải chấp thì không còn bản gốc hợp đồng công chứng. Văn phòng công chứng đã giải thể, hồ sơ không còn lưu trữ, khiến ông mất nhiều thời gian làm thủ tục xác minh lại.
Nên lưu giữ ít nhất 02 bản chính hợp đồng công chứng, đồng thời quét và lưu trữ bản điện tử trong email hoặc thiết bị bảo mật.
Kết luận
Công chứng hợp đồng vay vốn ngân hàng không chỉ là bước xác nhận hình thức pháp lý, mà còn là cơ sở đảm bảo an toàn cho giao dịch vay – cho vay. Những sai lầm như thiếu hồ sơ, ký không đúng thẩm quyền, không đọc kỹ điều khoản hoặc không lưu bản gốc đều có thể dẫn đến rủi ro pháp lý nghiêm trọng. Theo Luật Công chứng 2024, người vay và ngân hàng cần tuân thủ đúng quy trình công chứng, lựa chọn tổ chức hành nghề uy tín, và đảm bảo tính minh bạch trong từng điều khoản. Làm đúng ngay từ đầu sẽ giúp hạn chế tranh chấp và bảo vệ tối đa quyền lợi của các bên trong quan hệ tín dụng.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
