Bố trí ca đêm liên tục: quyền từ chối của người lao động
Việc làm ca đêm liên tục trong thời gian dài có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe, nhịp sinh học và chất lượng cuộc sống của người lao động. Trong thực tế, nhiều doanh nghiệp bố trí ca đêm luân phiên hoặc kéo dài nhưng không thông báo rõ ràng, thậm chí yêu cầu người lao động phải chấp nhận như một nghĩa vụ bắt buộc. Điều này đặt ra câu hỏi quan trọng: người lao động có quyền từ chối khi bị sắp xếp làm ca đêm liên tục hay không? Bài viết sau sẽ phân tích sâu về căn cứ pháp lý, giới hạn bố trí ca đêm và cách người lao động bảo vệ quyền lợi của mình.
Theo “Điều 106 Bộ luật Lao động 2019”, làm việc vào ban đêm là làm việc trong khoảng thời gian từ 22 giờ đến 6 giờ sáng hôm sau. Do đây là thời gian có yếu tố ảnh hưởng sức khỏe, pháp luật quy định chế độ làm việc và tiền lương đặc thù.
1.2. Tiền lương làm việc ban đêm
“Điều 98 Bộ luật Lao động 2019” quy định người làm ca đêm được trả ít nhất:
30% tiền lương tính theo đơn giá hoặc tiền lương thực trả của công việc làm ban ngày;
Nếu làm thêm giờ vào ban đêm thì còn được cộng thêm 20% tiền lương tính theo đơn giá hoặc tiền lương thực trả của ca ngày.
Quy định này cho thấy làm ca đêm là quyền lựa chọn, không phải nghĩa vụ để doanh nghiệp tùy tiện áp đặt.
2. Doanh nghiệp có được bố trí ca đêm liên tục hay không?
2.1. Pháp luật không cấm bố trí ca đêm liên tục
Doanh nghiệp có thể tổ chức sản xuất theo ca, trong đó có ca đêm. Tuy nhiên, việc bố trí phải:
Tuân thủ thời giờ làm việc theo “Điều 105 Bộ luật Lao động 2019”;
Không vượt quá giới hạn làm thêm theo “Điều 107 Bộ luật Lao động 2019”;
Đảm bảo thời gian nghỉ giữa ca và nghỉ hằng tuần theo “Điều 110 và Điều 111 Bộ luật Lao động 2019”.
>>> Xem thêm: Cách lưu trữDi chúc tại nhà sau khi công chứng
**2.2. Điều kiện quan trọng: phải có sự thỏa thuận
Ngoại trừ một số ngành nghề đặc thù có tính chất thường xuyên làm đêm (như y tế, bảo vệ, vận hành hệ thống 24/7), việc làm ca đêm liên tục không được quyết định một chiều. “Điều 28 Bộ luật Lao động 2019” yêu cầu khi thay đổi nội dung công việc, thời giờ làm việc mà ảnh hưởng lớn đến người lao động thì phải có thỏa thuận.
Suy ra: nếu hợp đồng lao động ban đầu không ghi nhận việc làm ca đêm thường xuyên, doanh nghiệp không được tự ý chuyển người lao động sang ca đêm liên tục.
3. Người lao động có quyền từ chối làm ca đêm liên tục không?
Có. Người lao động được quyền từ chối trong các trường hợp sau:
Nếu hợp đồng lao động ghi nhận thời gian làm việc bình thường (giờ hành chính hoặc ca ngày), người lao động không phải thực hiện ca đêm nếu không có thỏa thuận bổ sung qua phụ lục hợp đồng.
3.2. Khi việc bố trí gây ảnh hưởng sức khỏe
“Điều 137 Bộ luật Lao động 2019” cấm sử dụng lao động nữ mang thai từ 07 tháng trở lên hoặc nuôi con dưới 12 tháng làm việc ban đêm. Ngoài ra, với người lao động có bệnh lý hoặc hồ sơ y tế chứng minh không phù hợp làm việc ban đêm → có quyền đề nghị miễn trừ.
Làm ca đêm là hình thức tổ chức lao động đặc thù, không thể áp dụng tùy tiện. Người lao động có quyền từ chối khi bị bố trí ca đêm liên tục mà không có thỏa thuận, trái pháp luật hoặc gây ảnh hưởng sức khỏe. Doanh nghiệp cần tuân thủ đầy đủ quy định về thời giờ làm việc, an toàn sức khỏe và nghĩa vụ thương lượng để tránh phát sinh tranh chấp.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
