Những điều cần tránh khi ký hợp đồng đặt cọc: Cẩn trọng để không mất tiền oan
Trong các giao dịch mua bán nhà đất, xe cộ hay tài sản giá trị lớn, hợp đồng đặt cọc là bước đầu giúp ràng buộc trách nhiệm giữa các bên. Tuy nhiên, nhiều người đã phải đối mặt với tranh chấp pháp lý, mất trắng tiền cọc chỉ vì thiếu hiểu biết hoặc sơ suất khi ký kết. Vậy những điều cần tránh khi ký hợp đồng đặt cọc là gì? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn nhận diện các rủi ro, dẫn chiếu căn cứ pháp luật và đưa ra tình huống thực tế để tránh sai lầm đáng tiếc.
>>> Xem thêm: So sánh ưu nhược điểm của Hợp đồng đặt cọc và biên bản thỏa thuận đặt cọc
1. Hợp đồng đặt cọc là gì?
Theo Điều 328 Bộ luật Dân sự 2015, đặt cọc là việc một bên giao cho bên kia một khoản tiền hoặc tài sản có giá trị để bảo đảm giao kết hoặc thực hiện hợp đồng dân sự trong tương lai. Nếu bên đặt cọc từ chối giao dịch thì mất cọc; nếu bên nhận cọc từ chối thì phải trả lại và bồi thường gấp đôi.
Hợp đồng đặt cọc có thể áp dụng cho các giao dịch như:
Mua bán nhà đất
Mua bán xe ô tô, xe máy
Thuê nhà, thuê mặt bằng
Mua bán hàng hóa có giá trị lớn
2. Những điều cần tránh khi ký hợp đồng đặt cọc
2.1. Không xác minh kỹ thông tin pháp lý của tài sản là điều cần tránh khi ký hợp đồng đặt cọc
Đây là sai lầm phổ biến dẫn đến việc đặt cọc cho tài sản đang tranh chấp, bị kê biên hoặc không đủ điều kiện giao dịch.
Lưu ý: Trước khi đặt cọc, nên yêu cầu bên bán cung cấp bản sao giấy chứng nhận quyền sở hữu, kiểm tra tình trạng thế chấp, tranh chấp hoặc thông báo thuế tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
>>> Xem thêm: Bạn có biết cách tìm đúng văn phòng công chứng phù hợp nhất cho giao dịch không?
2.2. Không ghi rõ điều kiện phạt cọc
Một số hợp đồng đặt cọc chỉ ghi nhận việc giao tiền mà không nêu rõ trách nhiệm nếu một bên vi phạm, dẫn đến khó khăn khi xử lý tranh chấp.
Giải pháp: Phải có điều khoản cụ thể: bên nào vi phạm sẽ mất cọc hoặc phải trả gấp đôi, đồng thời xác định rõ thời hạn thực hiện giao dịch chính thức.
2.3. Không lập hợp đồng bằng văn bản
Giao dịch bằng lời nói hoặc giấy viết tay không đầy đủ khiến bên đặt cọc khó chứng minh quyền lợi khi tranh chấp xảy ra.
2.5. Giao toàn bộ tiền trước khi ký hợp đồng chính thức
Việc giao toàn bộ số tiền khi chỉ mới đặt cọc mà chưa ký hợp đồng mua bán chính thức có thể khiến bên đặt cọc rơi vào thế yếu hoặc mất trắng nếu bên kia đổi ý.
Giải pháp: Chỉ nên đặt cọc một phần hợp lý (5–10%) và giữ lại bằng chứng giao nhận rõ ràng.
2.6. Đặt cọc qua trung gian không rõ ràng
Một số người bị lừa vì đặt cọc thông qua trung gian tự xưng môi giới, trong khi không rõ mối quan hệ giữa các bên.
Lưu ý: Luôn xác minh danh tính bên nhận cọc và yêu cầu có mặt của cả hai bên trong hợp đồng đặt cọc.
3. Căn cứ pháp lý về những điều cần tránh khi ký hợp đồng đặt cọc
Bộ luật Dân sự 2015, Điều 328: đặt cọc
Bộ luật Dân sự 2015, Điều 117, 123: điều kiện có hiệu lực của giao dịch dân sự
Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015: quy định quyền khởi kiện dân sự
Luật Công chứng 2014: quy định hợp đồng cần công chứng để có giá trị pháp lý cao hơn
>>> Xem thêm: Thủ tục công chứng di chúc gồm những bước nào và thực hiện ở đâu?
4. Ví dụ minh họa thực tế về điều cần tránh khi ký hợp đồng đặt cọc
Tình huống: Anh B đặt cọc 100 triệu đồng để mua nhà của ông T tại quận 12, TP.HCM. Sau 15 ngày, ông T từ chối bán vì có người khác trả giá cao hơn. Hợp đồng đặt cọc chỉ viết tay, không ghi điều khoản xử lý nếu vi phạm.
Hệ quả: Anh B khởi kiện ra Tòa nhưng do hợp đồng không đầy đủ nội dung pháp lý và không ghi rõ nghĩa vụ bồi thường, Tòa chỉ tuyên ông T phải hoàn trả lại 100 triệu đồng, không có khoản bồi thường thêm.
Kết luận
Điều cần tránh khi ký hợp đồng đặt cọc là sự chủ quan, thiếu kiểm chứng thông tin hoặc không nắm rõ quyền – nghĩa vụ của các bên. Một hợp đồng đặt cọc rõ ràng, hợp pháp, có đầy đủ chứng cứ và điều khoản chặt chẽ sẽ giúp bảo vệ quyền lợi và giảm thiểu tối đa rủi ro trong giao dịch.
Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc nào hoặc gặp khó khăn trong quá trình thực hiện các thủ tục liên quan đến điều cần tránh khi ký hợp đồng đặt cọc, hãy liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ qua số hotline 0966.22.7979 hoặc ghé thăm văn phòng trực tiếp. Chúng tôi cam kết mang đến dịch vụ tư vấn và hỗ trợ tận tình, chuyên nghiệp, giúp bạn tiết kiệm thời gian và giải quyết mọi vấn đề pháp lý một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất.
>>> Xem thêm: Khi nào nên sử dụng dịch vụ làm sổ đỏ để tránh rắc rối về thủ tục pháp lý?
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
