Trong giao dịch mua bán nhà đất, nhiều bên cho rằng hợp đồng đặt cọc muốn “chắc chắn” thì phải có người làm chứng. Tuy nhiên, không ít trường hợp dù có người làm chứng nhưng tranh chấp vẫn phát sinh do hợp đồng không đúng bản chất pháp lý. Người làm chứng trong hợp đồng đặt cọc nhà đất vì vậy thường bị hiểu sai về vai trò và giá trị pháp lý. Bài viết dưới đây sẽ phân tích rõ liệu hợp đồng đặt cọc nhà đất có bắt buộc phải có người làm chứng hay không theo quy định pháp luật hiện hành.
>>> Xem thêm: Những thủ tục bắt buộc phải qua văn phòng công chứng theo quy định mới nhất
1. Pháp luật có bắt buộc hợp đồng đặt cọc phải có
người làm chứng không?
1.1. Quy định của Bộ luật Dân sự 2015
Theo “Điều 328 Bộ luật Dân sự 2015”, đặt cọc là biện pháp bảo đảm thực hiện nghĩa vụ dân sự. Điều luật này:
-
Không yêu cầu hợp đồng đặt cọc phải có người làm chứng;
-
Không đặt ra hình thức bắt buộc phải có nhân chứng khi giao kết.
Ngoài ra, “Điều 119 Bộ luật Dân sự 2015” quy định hình thức giao dịch dân sự có thể bằng lời nói, văn bản hoặc hành vi cụ thể, trừ trường hợp luật có quy định khác.
Như vậy, về nguyên tắc, hợp đồng đặt cọc nhà đất không bắt buộc phải có người làm chứng.
1.2. Pháp luật về công chứng và người làm chứng
Theo “Luật Công chứng 2014”, người làm chứng chỉ bắt buộc trong một số trường hợp đặc biệt như:
-
Người yêu cầu công chứng không đọc, không nghe, không ký được;
-
Công chứng di chúc trong những trường hợp nhất định.
Đối với hợp đồng đặt cọc nhà đất:
-
Không thuộc trường hợp bắt buộc phải có người làm chứng;
-
Việc công chứng (nếu có) đã bảo đảm giá trị chứng cứ.
>>> Xem thêm: Có thể tự nộp hồ sơ thay cho dịch vụ sang tên sổ đỏ không?
2. Người làm chứng có giá trị pháp lý như thế nào trong hợp đồng đặt cọc?
2.1. Giá trị chứng cứ, không làm phát sinh hiệu lực
Theo “Bộ luật Tố tụng dân sự 2015”, lời khai của người làm chứng là một loại chứng cứ. Tuy nhiên:
-
Người làm chứng không làm thay đổi hiệu lực pháp lý của hợp đồng;
-
Không hợp thức hóa hợp đồng vi phạm pháp luật.
Do đó, việc có người làm chứng chỉ hỗ trợ chứng minh sự kiện giao kết, không bảo đảm hợp đồng chắc chắn có hiệu lực.
2.2. Không thay thế được công chứng
Nhiều người nhầm lẫn rằng:
-
Có người làm chứng thì không cần công chứng.
Trên thực tế:
-
Người làm chứng không kiểm tra nội dung pháp lý của hợp đồng;
-
Không xác nhận ý chí tự nguyện, năng lực hành vi của các bên như công chứng viên.
Vì vậy, người làm chứng không thể thay thế vai trò của công chứng.
3. Trường hợp nào nên có người làm chứng trong hợp đồng đặt cọc?

Dù không bắt buộc, việc có người làm chứng có thể hữu ích trong một số trường hợp:
-
Hợp đồng đặt cọc viết tay, không công chứng;
-
Giao dịch giữa người thân, bạn bè;
-
Giao nhận tiền mặt trực tiếp;
-
Giao dịch ở khu vực chưa thuận tiện công chứng.
Trong các trường hợp này, người làm chứng giúp hỗ trợ xác nhận việc giao tiền và ký kết hợp đồng.
>>> Xem thêm: Tiết kiệm chi phí khi sử dụng dịch vụ Công chứng di chúc tại nhà
4. Ai có thể làm người làm chứng trong hợp đồng đặt cọc?
Người làm chứng cần đáp ứng các điều kiện cơ bản:
-
Có năng lực hành vi dân sự đầy đủ;
-
Không có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến hợp đồng;
-
Không phải là người đại diện của các bên.
Việc chọn người làm chứng không khách quan có thể làm giảm giá trị chứng cứ.
5. Những rủi ro khi quá tin vào người làm chứng
5.1. Người làm chứng không bảo đảm xử lý đúng phạt cọc
Khi xảy ra tranh chấp:
-
Tòa án căn cứ chủ yếu vào nội dung hợp đồng;
-
Người làm chứng chỉ đóng vai trò bổ trợ.
Nếu hợp đồng ghi sai hoặc thiếu điều khoản, người làm chứng không thể “cứu” hợp đồng.
5.2. Người làm chứng có thể không được Tòa án chấp nhận
Trong một số trường hợp:
-
Người làm chứng không trực tiếp chứng kiến toàn bộ giao dịch;
-
Có quan hệ thân thích hoặc lợi ích liên quan,
thì lời khai có thể bị đánh giá là thiếu khách quan.
6. Có nên công chứng hợp đồng đặt cọc thay vì chỉ có người làm chứng?
So với việc chỉ có người làm chứng:
-
Hợp đồng công chứng có giá trị chứng cứ cao;
-
Nội dung được kiểm soát về mặt pháp lý;
-
Giảm thiểu rủi ro vô hiệu hoặc tranh chấp.
Đặc biệt với hợp đồng đặt cọc nhà đất giá trị lớn, công chứng là giải pháp an toàn hơn nhiều so với chỉ có người làm chứng.
7. Kết luận
Pháp luật hiện hành không bắt buộc hợp đồng đặt cọc nhà đất phải có người làm chứng. Người làm chứng trong hợp đồng đặt cọc nhà đất chỉ có giá trị hỗ trợ chứng minh việc giao kết, không làm phát sinh hay bảo đảm hiệu lực pháp lý của hợp đồng. Trong các giao dịch quan trọng, thay vì chỉ dựa vào người làm chứng, các bên nên chú trọng nội dung hợp đồng và cân nhắc công chứng để bảo vệ quyền lợi một cách toàn diện.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay với Văn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Các bài viết liên quan:
>>> Công chứng văn bản khai nhận di sản khi tài sản đang bị kê biên
>>> Công chứng phiếu thu – phiếu chi doanh nghiệp năm 2025
>>> Văn phòng công chứng Hà Nội mở cửa ngoài giờ hành chính tiện lợi cho khách hàng
>>> Có thể đặt lịch hẹn trước khi dịch thuật công chứng không?
>>> Thời điểm nào nên thanh toán trong hợp đồng mua bán nhà?
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Miễn phí dịch vụ công chứng tại nhà
- Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
- Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
- Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Ô Chợ Dừa, Hà Nội
- Hotline: 0966.22.7979
- Email: ccnguyenhue165@gmail.com












