Công chứng hợp đồng mua bán tài sản đấu giá bị tuyên vô hiệu
Trong hoạt động đấu giá tài sản, việc công chứng hợp đồng mua bán là thủ tục bắt buộc để giao dịch có hiệu lực pháp lý. Tuy nhiên, không ít trường hợp dù đã được công chứng nhưng hợp đồng vẫn bị Tòa án tuyên vô hiệu. Nguyên nhân có thể đến từ sai sót trong hồ sơ, vi phạm quy định pháp luật hoặc có hành vi gian dối trong quá trình đấu giá. Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ các căn cứ, hậu quả và cách phòng tránh công chứng hợp đồng đấu giá vô hiệu.
>>> Xem thêm:Văn phòng công chứng có được thực hiện công chứng ngoài trụ sở trong trường hợp đặc biệt không?
📚 Căn cứ pháp lý về công chứng hợp đồng đấu giá vô hiệu
🏛️ Bộ luật Dân sự 2015
Điều 117: Giao dịch dân sự có hiệu lực khi có đủ các điều kiện:
Chủ thể có năng lực pháp luật, năng lực hành vi dân sự.
Tham gia hoàn toàn tự nguyện.
Mục đích và nội dung không vi phạm điều cấm của luật, không trái đạo đức xã hội.
Điều 131: Giao dịch dân sự vô hiệu không làm phát sinh quyền, nghĩa vụ của các bên, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Điều 123: Giao dịch vô hiệu khi vi phạm điều cấm hoặc trái đạo đức xã hội.
📜 Luật Đấu giá tài sản 2016
Điều 44: Người có tài sản đấu giá phải cung cấp đầy đủ, trung thực thông tin về tài sản.
Điều 72: Sau khi đấu giá thành công, các bên ký hợp đồng mua bán tài sản đấu giá và có thể công chứng theo quy định.
Điều 75: Hợp đồng đấu giá chỉ có hiệu lực khi được công chứng hợp lệ nếu pháp luật yêu cầu.
🖋️ Luật Công chứng 2014
Điều 5: Văn bản công chứng có hiệu lực kể từ ngày được công chứng viên ký và đóng dấu.
Điều 44: Công chứng viên có quyền từ chối công chứng nếu hợp đồng có dấu hiệu vi phạm pháp luật, tài sản đang tranh chấp hoặc bị kê biên.
⚠️ Các trường hợp công chứng hợp đồng đấu giá vô hiệu thường gặp
💥 1. Tài sản đấu giá đang có tranh chấp
Theo Điều 44 Luật Đấu giá tài sản 2016, người có tài sản phải cam kết tài sản không bị tranh chấp, không bị kê biên. ➡️ Nếu sau này chứng minh được tài sản đang trong quá trình tranh chấp quyền sở hữu, hợp đồng công chứng sẽ bị vô hiệu.
📖 Ví dụ: Một lô đất bị kê biên để thi hành án nhưng vẫn được đưa vào đấu giá. Sau khi công chứng hợp đồng mua bán, chủ cũ khởi kiện. → Tòa án tuyên hợp đồng đấu giá vô hiệu do tài sản chưa đủ điều kiện đấu giá.
💥 2. Người ký hợp đồng không có quyền sở hữu hoặc không được ủy quyền hợp pháp
Theo Điều 138 Bộ luật Dân sự 2015, người đại diện chỉ được giao dịch trong phạm vi ủy quyền. ➡️ Nếu người ký hợp đồng không phải chủ sở hữu hoặc không có giấy ủy quyền hợp pháp, thì văn bản công chứng không có giá trị.
📖 Ví dụ: Người chồng tự ý mang tài sản chung của vợ chồng đi đấu giá mà không có sự đồng ý của vợ, nhưng vẫn công chứng hợp đồng. → Tòa án tuyên hợp đồng vô hiệu vì vi phạm quyền đồng sở hữu tài sản (theo Điều 213 Bộ luật Dân sự).
💥 3. Có hành vi gian dối, thông đồng trong đấu giá
Căn cứ Điều 9 và 72 Luật Đấu giá tài sản 2016, mọi hành vi thông đồng giữa người tham gia đấu giá, đấu giá viên hoặc người có tài sản đều bị nghiêm cấm. ➡️ Nếu có chứng cứ về hành vi này, hợp đồng dù đã công chứng vẫn bị tuyên vô hiệu do vi phạm điều cấm của luật.
📖 Ví dụ: Một vụ đấu giá xe ô tô tại TP.HCM: đấu giá viên bị phát hiện thông đồng với người tham gia để “dìm giá”. → Sau khi công chứng hợp đồng mua bán, cơ quan điều tra vào cuộc, Tòa án tuyên vô hiệu toàn bộ hợp đồng đấu giá.
>>> Xem thêm: Dịch vụ sổ đỏhỗ trợ hợp thức hóa quyền sử dụng đất theo quy trình đúng luật
💥 4. Vi phạm quy định về hình thức công chứng
Theo Điều 40 và Điều 42 Luật Công chứng 2014, văn bản công chứng chỉ hợp lệ khi:
Có đầy đủ chữ ký của các bên;
Có chữ ký và dấu của công chứng viên;
Các bên ký trước mặt công chứng viên.
➡️ Nếu công chứng thiếu chữ ký, thiếu mặt xác nhận, hoặc công chứng viên không trực tiếp chứng kiến việc ký, thì hợp đồng không có giá trị pháp lý.
⚖️ Hậu quả pháp lý khi công chứng hợp đồng đấu giá bị tuyên vô hiệu
Khi Tòa án tuyên công chứng hợp đồng đấu giá vô hiệu, sẽ phát sinh các hậu quả pháp lý sau (theo Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015):
Các bên hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.
Người có lỗi gây thiệt hại phải bồi thường cho bên còn lại.
Nếu hợp đồng vô hiệu một phần, thì phần còn lại vẫn có hiệu lực nếu có thể tách rời.
Tài sản bị hoàn trả lại tình trạng trước khi giao dịch (nếu có thể).
📌 Ví dụ: Trong vụ đấu giá nhà đất bị tuyên vô hiệu, người trúng đấu giá được hoàn trả tiền, còn người có tài sản đấu giá bị thu hồi tài sản và bồi thường thiệt hại do lỗi cung cấp sai thông tin pháp lý.
💡 Cách phòng tránh rủi ro công chứng hợp đồng đấu giá vô hiệu
✅ Đối với người có tài sản đấu giá
Đảm bảo tài sản không có tranh chấp, không bị kê biên, thế chấp.
Cung cấp thông tin trung thực, đầy đủ cho tổ chức đấu giá.
Thực hiện ủy quyền hợp pháp nếu không trực tiếp ký hợp đồng.
✅ Đối với người trúng đấu giá
Kiểm tra hồ sơ pháp lý của tài sản (sổ đỏ, giấy tờ quyền sở hữu, biên bản đấu giá).
Yêu cầu công chứng viên xác minh kỹ về chủ sở hữu, người đại diện.
Đọc kỹ nội dung hợp đồng công chứng trước khi ký, tránh bỏ sót điều khoản.
✅ Đối với công chứng viên
Kiểm tra đầy đủ giấy tờ nhân thân, quyền sở hữu và hồ sơ đấu giá.
Từ chối công chứng nếu phát hiện tài sản đang bị tranh chấp hoặc kê biên.
Ghi rõ trong hợp đồng các thông tin xác nhận tính hợp pháp của tài sản.
🧑⚖️ Ví dụ thực tế về công chứng hợp đồng đấu giá vô hiệu
📖 Bản án số 12/2022/DS-ST – TAND tỉnh Long An: Một tài sản bị kê biên trong vụ án dân sự nhưng vẫn được đưa ra đấu giá. Sau khi người trúng đấu giá công chứng hợp đồng mua bán và nộp tiền, Cục Thi hành án phát hiện sai phạm và yêu cầu hủy kết quả.
➡️ Tòa án tuyên hợp đồng vô hiệu vì tài sản không đủ điều kiện bán đấu giá. Người trúng đấu giá được hoàn trả tiền mua tài sản, nhưng phải tự chịu chi phí công chứng, thuế phí đã nộp.
🧩 Kết luận: Công chứng hợp đồng đấu giá vô hiệu
Việc công chứng hợp đồng đấu giá vô hiệu không chỉ gây thiệt hại về kinh tế mà còn kéo theo hệ quả pháp lý phức tạp cho cả người mua, người bán và tổ chức đấu giá.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
