Cách xác minh nhân thân người lập văn bản từ chối nhận di sản
Trong quá trình công chứng hoặc chứng thực, việc xác minh nhân thân người lập văn bản từ chối nhận di sản đóng vai trò đặc biệt quan trọng. Đây là bước giúp đảm bảo tính trung thực, hợp pháp và tự nguyện của hành vi từ chối di sản, đồng thời phòng ngừa các tranh chấp hoặc hành vi giả mạo. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết quy trình xác minh nhân thân theo quy định pháp luật hiện hành và các lưu ý thực tiễn khi thực hiện.
>>> Xem thêm: Mua bán đất nhưng chưa sang tên, nên xử lý tại văn phòng công chứngthế nào?
Tại sao cần xác minh nhân thân khi lập văn bản từ chối nhận di sản
Việc xác minh nhân thân không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là bước bảo vệ quyền lợi của người thừa kế và các bên liên quan. Cụ thể, việc này giúp:
Ngăn chặn hành vi giả mạo hoặc sử dụng giấy tờ tùy thân không hợp pháp;
Đảm bảo người lập văn bản đủ năng lực hành vi dân sự, thực hiện ý chí một cách tự nguyện;
Xác định mối quan hệ giữa người lập và người để lại di sản, tránh trường hợp người không có quyền từ chối;
Tạo căn cứ pháp lý vững chắc cho cơ quan công chứng và các bên liên quan khi xử lý hồ sơ thừa kế.
Quy trình xác minh nhân thân người lập văn bản từ chối nhận di sản
Kiểm tra giấy tờ tùy thân
Người yêu cầu công chứng phải xuất trình chứng minh nhân dân, căn cước công dân hoặc hộ chiếu còn hiệu lực. Công chứng viên hoặc cán bộ chứng thực sẽ đối chiếu:
Họ tên, ngày sinh, nơi đăng ký thường trú;
Ảnh nhận dạng;
Dấu bảo mật và thời hạn sử dụng giấy tờ.
Nếu phát hiện dấu hiệu sai lệch, công chứng viên có quyền yêu cầu xác minh thêm tại cơ quan công an hoặc cơ sở dữ liệu dân cư quốc gia.
Xác định năng lực hành vi dân sự
Công chứng viên phải đánh giá xem người lập văn bản có đủ năng lực nhận thức, làm chủ hành vi hay không. Trường hợp nghi ngờ người lập bị mất hoặc hạn chế năng lực hành vi (do bệnh tâm thần, mất trí nhớ…), công chứng viên có thể:
Yêu cầu giấy xác nhận y tế từ cơ sở khám chữa bệnh;
Tạm hoãn việc công chứng cho đến khi xác minh rõ.
Xác minh mối quan hệ thừa kế hợp pháp
Để đảm bảo người lập có quyền từ chối, cần xác định rõ họ là người thừa kế theo di chúc hoặc theo pháp luật. Các giấy tờ thường được yêu cầu gồm:
Giấy chứng tử của người để lại di sản;
Giấy khai sinh, sổ hộ khẩu, giấy chứng nhận kết hôn hoặc các tài liệu chứng minh quan hệ huyết thống;
Công chứng viên phải trực tiếp làm việc với người lập văn bản, đảm bảo họ thể hiện ý chí tự nguyện, không bị tác động, ép buộc. Nếu có dấu hiệu bị đe dọa hoặc lợi dụng, công chứng viên từ chối công chứng và có thể báo cáo cơ quan chức năng.
>>> Xem thêm: Chọndịch vụ sổ đỏ nào để thủ tục mua bán nhà đất diễn ra thuận lợi nhất?
Trách nhiệm của công chứng viên trong việc xác minh nhân thân
Theo “Luật Công chứng 2014”, công chứng viên có nghĩa vụ:
Kiểm tra, đối chiếu giấy tờ tùy thân và năng lực hành vi của người lập văn bản;
Giải thích rõ quyền và nghĩa vụ khi từ chối nhận di sản;
Ghi rõ trong lời chứng rằng “người lập văn bản đã được xác minh nhân thân, có đầy đủ năng lực hành vi dân sự và tự nguyện ký kết”.
Nếu công chứng viên thiếu trách nhiệm dẫn đến việc công chứng cho người giả mạo, họ có thể bị xử lý kỷ luật, bồi thường thiệt hại và bị thu hồi thẻ hành nghề.
Một số lưu ý khi xác minh nhân thân trong thực tiễn
Nên sử dụng bản gốc giấy tờ tùy thân, tránh bản photo không công chứng;
Với người nước ngoài, cần cung cấp hộ chiếu và giấy tờ hợp pháp hóa lãnh sự nếu lập văn bản tại Việt Nam;
Trường hợp người lập không thể ký do khuyết tật hoặc bệnh lý, có thể điểm chỉ, nhưng phải có người làm chứng hợp pháp theo quy định.
Kết luận
Việc xác minh nhân thân người lập văn bản từ chối di sản là bước bắt buộc và quan trọng trong quy trình công chứng. Đây không chỉ là thủ tục hành chính mà còn là hàng rào pháp lý bảo vệ quyền lợi của người thừa kế, ngăn chặn rủi ro giả mạo và tranh chấp về sau. Do đó, khi thực hiện, người dân cần chuẩn bị đầy đủ giấy tờ và hợp tác với công chứng viên để đảm bảo quá trình diễn ra nhanh chóng, đúng quy định.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Địa chỉ: 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
