Thủ tục công chứng di sản thừa kế theo quy định hiện hành
Khi một người qua đời để lại tài sản, những người thừa kế muốn xác lập quyền sở hữu hợp pháp đối với phần di sản đó bắt buộc phải thực hiện thủ tục công chứng di sản. Đây là bước quan trọng để làm căn cứ sang tên, đăng ký tài sản và bảo vệ quyền lợi của các bên liên quan. Bài viết dưới đây sẽ hướng dẫn chi tiết quy trình, hồ sơ và căn cứ pháp lý của thủ tục công chứng di sản thừa kế theo quy định mới nhất hiện nay.
>>> Xem thêm: Những điều không bao giờ nên nói khi làm việc với văn phòng công chứng
Phân biệt hai hình thức công chứng di sản thừa kế
Pháp luật quy định hai hình thức công chứng di sản tùy theo số lượng người thừa kế:
Công chứng văn bản khai nhận di sản: Áp dụng khi chỉ có một người thừa kế duy nhất theo di chúc hoặc theo pháp luật. Người này sẽ thực hiện thủ tục khai nhận toàn bộ di sản của người đã mất.
Công chứng văn bản thỏa thuận phân chia di sản: Áp dụng khi có từ hai người thừa kế trở lên. Các bên phải cùng thỏa thuận về việc chia phần di sản và lập văn bản được công chứng để có hiệu lực pháp lý.
>>> Xem thêm: Người thân mất ở nước ngoài, công chứng thừa kế tại Việt Nam có được không?
Hồ sơ cần chuẩn bị khi thực hiện thủ tục công chứng di sản
Khi tiến hành thủ tục công chứng di sản, người yêu cầu công chứng cần chuẩn bị đầy đủ hồ sơ theo quy định, bao gồm:
Giấy tờ chứng minh người để lại di sản:
Giấy chứng tử;
Giấy tờ tùy thân của người đã mất (CMND/CCCD, sổ hộ khẩu).
Giấy tờ chứng minh quyền sở hữu tài sản thừa kế:
Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở;
Sổ tiết kiệm, cổ phần, cổ phiếu, hợp đồng bảo hiểm (nếu có).
Giấy tờ của người thừa kế:
CCCD/CMND, sổ hộ khẩu hoặc giấy tờ cư trú hợp pháp;
Giấy tờ chứng minh quan hệ với người để lại di sản (giấy khai sinh, giấy đăng ký kết hôn…).
Di chúc (nếu có): phải là bản gốc, hợp lệ và không bị tuyên vô hiệu.
Ngoài ra, trong trường hợp có người thừa kế ở xa, mất tích hoặc từ chối nhận di sản, cần kèm theo giấy ủy quyền hoặc văn bản từ chối nhận di sản được công chứng hợp pháp.
Quy trình thực hiện thủ tục công chứng di sản thừa kế
Theo quy định tại Luật Công chứng 2014, quy trình thực hiện thủ tục công chứng di sản gồm các bước sau:
Bước 1: Tiếp nhận và kiểm tra hồ sơ
Người yêu cầu công chứng nộp hồ sơ tại tổ chức hành nghề công chứng (văn phòng công chứng hoặc phòng công chứng). Công chứng viên kiểm tra tính hợp lệ, xác minh thông tin và có thể yêu cầu bổ sung giấy tờ nếu cần thiết.
Văn phòng công chứng sẽ niêm yết công khai thông báo thừa kế tại trụ sở UBND cấp xã nơi cư trú cuối cùng của người để lại di sản trong 15 ngày.
Mục đích: đảm bảo không bỏ sót người thừa kế hợp pháp, tránh tranh chấp phát sinh.
Bước 3: Lập và ký văn bản công chứng
Sau thời gian niêm yết, nếu không có tranh chấp, công chứng viên sẽ lập văn bản khai nhận hoặc phân chia di sản để các bên ký tên trước mặt công chứng viên.
Bước 4: Ký, đóng dấu và trả kết quả
Công chứng viên ký, đóng dấu và trả văn bản công chứng cho các bên. Văn bản này có hiệu lực pháp lý ngay sau khi công chứng và có thể sử dụng để làm thủ tục sang tên tài sản thừa kế.
Thời hạn giải quyết: thường từ 3–5 ngày làm việc kể từ khi hồ sơ hợp lệ, chưa tính thời gian niêm yết 15 ngày.
Phí công chứng: tính theo giá trị di sản theo biểu phí quy định tại Thông tư 257/2016/TT-BTC (được sửa đổi bởi Thông tư 111/2021/TT-BTC).
Thù lao công chứng: có thể bao gồm phí soạn thảo, lưu trữ hồ sơ, hoặc công chứng ngoài trụ sở theo thỏa thuận.
Lưu ý quan trọng khi thực hiện thủ tục công chứng di sản
Di chúc phải hợp pháp và không có tranh chấp mới được dùng làm căn cứ công chứng;
Nếu có người thừa kế là trẻ vị thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, cần có người giám hộ hợp pháp tham gia;
Các bên nên thống nhất trước nội dung phân chia để tránh phát sinh mâu thuẫn trong quá trình công chứng;
Nên chọn văn phòng công chứng uy tín, có kinh nghiệm trong hồ sơ thừa kế để được hướng dẫn chi tiết, đúng quy định.
Kết luận
Thực hiện thủ tục công chứng di sản là bước quan trọng để xác lập quyền sở hữu hợp pháp đối với tài sản thừa kế, đảm bảo minh bạch và tránh tranh chấp sau này. Việc nắm rõ quy định, chuẩn bị hồ sơ đầy đủ và lựa chọn đơn vị công chứng chuyên nghiệp sẽ giúp quá trình diễn ra nhanh chóng, tiết kiệm và an toàn pháp lý.
Nếu bạn cần thông tin thêm hoặc hỗ trợ trong việc soạn thảo và công chứng hợp đồng, đừng ngần ngại liên hệ ngay vớiVăn phòng công chứng Nguyễn Huệ. Chúng tôi chuyên cung cấp dịch vụ công chứng với đội ngũ luật sư và công chứng viên giàu kinh nghiệm sẵn sàng hỗ trợ bạn mọi thủ tục pháp lý cần thiết. Hãy gọi cho chúng tôi qua số điện thoại 0966.22.7979 hoặc đến trực tiếp văn phòng để nhận được sự tư vấn tận tình và chuyên nghiệp!
Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ: Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.
Bên cạnh đó là đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
