Người vay chuyển nhượng tài sản để tẩu tán – Làm sao ngăn chặn?
Trong thực tế, nhiều người cho vay rơi vào tình huống rủi ro khi phát hiện bên vay cố ý chuyển nhượng tài sản để tẩu tán, nhằm trốn tránh nghĩa vụ trả nợ. Việc tẩu tán tài sản vay không chỉ làm mất khả năng thu hồi nợ mà còn gây thiệt hại lớn về kinh tế. Vậy pháp luật Việt Nam quy định ra sao về hành vi này? Làm sao để ngăn chặn kịp thời? Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ quyền và cách xử lý hợp pháp.
>>> Xem thêm: Bạn đã hiểu hết giá trị pháp lý của Hợp đồng vay tiền?
1. Hành vi tẩu tán tài sản vay là gì?
Tẩu tán tài sản vay là hành vi bên vay cố tình chuyển nhượng, bán, tặng cho hoặc cầm cố tài sản thuộc quyền sở hữu của mình để trốn tránh nghĩa vụ trả nợ. Hành vi này thường xảy ra khi người vay mất khả năng thanh toán hoặc có ý định chiếm đoạt tài sản vay.
Theo quy định tại Điều 117 Bộ luật Dân sự 2015, giao dịch dân sự phải được thực hiện một cách tự nguyện, trung thực và không nhằm mục đích gian dối, trốn tránh nghĩa vụ. Nếu chứng minh được việc chuyển nhượng tài sản nhằm tẩu tán và trốn tránh nghĩa vụ trả nợ, bên cho vay có quyền yêu cầu Tòa án tuyên giao dịch đó vô hiệu.
2. Căn cứ pháp lý xử lý tẩu tán tài sản vay
2.1 Bộ luật Dân sự 2015
Điều 124 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về giao dịch giả tạo: “Khi một giao dịch dân sự được xác lập nhằm che giấu một giao dịch khác hoặc nhằm trốn tránh nghĩa vụ với bên thứ ba thì giao dịch đó vô hiệu.”
Điều 131 Bộ luật Dân sự 2015 về hậu quả pháp lý của giao dịch vô hiệu: các bên phải hoàn trả cho nhau những gì đã nhận.
Như vậy, bên cho vay có quyền khởi kiện yêu cầu tuyên bố giao dịch chuyển nhượng tài sản nhằm tẩu tán tài sản vay là vô hiệu để thu hồi tài sản đảm bảo cho việc trả nợ.
2.2 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015
Theo Điều 114 Bộ luật Tố tụng Dân sự 2015, người có quyền và lợi ích hợp pháp bị xâm phạm có thể yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời, như:
Phong tỏa tài sản đang bị chuyển nhượng.
Kê biên tài sản để đảm bảo nghĩa vụ trả nợ.
Việc áp dụng kịp thời biện pháp này giúp ngăn chặn việc tẩu tán tài sản vay và bảo vệ quyền lợi người cho vay.
Trường hợp người vay cố ý tẩu tán tài sản với mục đích chiếm đoạt thì còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản theo Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015.
3.1 Giám sát và phát hiện dấu hiệu tẩu tán tài sản vay
Luôn yêu cầu bên vay kê khai rõ tài sản đảm bảo khi ký hợp đồng vay.
Thường xuyên kiểm tra tình trạng pháp lý, biến động tài sản (đất đai, nhà cửa, xe cộ…).
Theo dõi các giao dịch liên quan đến tài sản có giá trị lớn.
Việc phát hiện kịp thời sẽ giúp người cho vay có cơ sở để hành động ngay khi có dấu hiệu chuyển nhượng bất thường.
3.2 Gửi yêu cầu áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời
Khi phát hiện hành vi tẩu tán tài sản vay, người cho vay nên ngay lập tức:
Làm đơn khởi kiện đòi nợ kèm theo yêu cầu Tòa án phong tỏa tài sản hoặc kê biên tài sản liên quan.
Cung cấp chứng cứ về việc người vay đang bán, chuyển nhượng hoặc cầm cố tài sản.
Đóng tiền tạm ứng chi phí bảo đảm để Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời.
Biện pháp này sẽ ngăn chặn việc tài sản bị chuyển nhượng sang người thứ ba, bảo đảm khả năng thi hành án.
3.3 Khởi kiện yêu cầu tuyên vô hiệu giao dịch
Nếu tài sản đã bị chuyển nhượng, người cho vay có thể yêu cầu Tòa án tuyên bố giao dịch đó vô hiệu do nhằm trốn tránh nghĩa vụ trả nợ (theo Điều 124 Bộ luật Dân sự 2015).
Khi Tòa án chấp nhận, tài sản sẽ được hoàn trả về bên vay, tạo điều kiện cho việc thi hành án thu hồi nợ.
3.4 Tố giác hành vi chiếm đoạt
Trong trường hợp người vay có dấu hiệu bỏ trốn, tẩu tán hết tài sản để chiếm đoạt số tiền đã vay, người cho vay có quyền làm đơn tố cáo lên cơ quan công an để xem xét trách nhiệm hình sự về tội lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản (Điều 175 Bộ luật Hình sự 2015).
Tóm lại, hành vi tẩu tán tài sản vay là hành vi vi phạm pháp luật, gây thiệt hại nghiêm trọng cho bên cho vay. Pháp luật Việt Nam đã có đầy đủ quy định để xử lý, tuy nhiên để bảo vệ quyền lợi, người cho vay cần chủ động giám sát, phát hiện dấu hiệu tẩu tán, kịp thời yêu cầu Tòa án áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời hoặc khởi kiện, tố giác hành vi phạm tội.
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
1. Công chứng viên kiêm Trưởng Văn phòng Nguyễn Thị Huệ:Cử nhân luật, cán bộ cấp cao, đã có 31 năm làm công tác pháp luật, có kinh nghiệm trong lĩnh vực quản lý nhà nước về công chứng, hộ tịch, quốc tịch. Trong đó có 7 năm trực tiếp làm công chứng và lãnh đạo Phòng Công chứng.
2. Công chứng viên Nguyễn Thị Thủy: Thẩm Phán ngành Tòa án Hà Nội với kinh nghiệm công tác pháp luật 30 năm trong ngành Tòa án, trong đó 20 năm ở cương vị Thẩm Phán.Ngoài ra, chúng tôi có đội ngũ cán bộ nghiệp vụ năng động, nhiệt tình, có trình độ chuyên môn cao và tận tụy trong công việc.
Công chứng ngoài trụ sở, tại nhà riêng miễn phí
VĂN PHÒNG CÔNG CHỨNG NGUYỄN HUỆ
Hotline: 09.66.22.7979 hoặc 0935.669.669
Địa chỉ: số 165 Giảng Võ, phường Cát Linh, quận Đống Đa, thành phố Hà Nội
Sao y chứng thực giấy tờ, tài liệu
